ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ:

ΜΙΑ ΣΥΝΘΕΤΗ ΒΙΟΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ, Α΄ ΤΟΜΟΣ

 

Συνοπτικά περιεχόμενα

 

 

Παθολογική συμπεριφορά – ιστορική ανασκόπηση.

Μια σύνθετη βιοψυχοκοινωνική προσέγγιση της ψυχοπαθολογίας.

Κλινική εξέταση και διάγνωση. Ερευνητικές μέθοδοι.

 Αγχώδεις διαταραχές.

Σωματόμορφες και αποσυνδετικές (διχαστικές) διαταραχές.

 

1 Παθολογική συμπεριφορά – ιστορική ανασκόπηση

Judy: το κορίτσι που λιποθυμούσε στη θέα του αίματος.

Ορισμοί

Η επιστήμη της ψυχοπαθολογίας

Κλινική περιγραφή. Αιτιότητα, θεραπεία και αποτελέσματα.

Το παρελθόν: ιστορικές αντιλήψεις για την παθολογική συμπεριφορά

Η θεωρία (παράδοση) του υπερφυσικού

Κάρολος VΙ: ο τρελός βασιλιάς.

Θεραπείες για τη δαιμονοληψία.

Μαζική υστερία. Σύγχρονη μαζική υστερία.

Η σελήνη και τα άστρα. Σχόλια για τη θεωρία του υπερφυσικού.

Βιολογική παράδοση

Ιπποκράτης και Γαληνός. Δέκατος ένατος αιώνας.

 Συνέπειες της βιολογικής θεωρίας. Εικοστός αιώνας.

Ψυχολογική παράδοση

Ηθική θεραπεία. Αναμόρφωση των ασύλων και η παρακμή της ηθικής θεραπείας.

Ψυχαναλυτική θεωρία. Ανθρωπιστική θεωρία.

Συμπεριφοριστικό μοντέλο. B.F.Skinner και η συντελεστική εξαρτημένη μάθηση.

Το παρόν: η επιστημονική μέθοδος στο πλαίσιο μιας σύνθετης βιοψυχοκοινωνικής προσέγγισης

Περίληψη. Σημαντική ορολογία κεφαλαίου 1.

Απαντήσεις των ασκήσεων.

 

2 Μια σύνθετη βιοψυχοκοινωνική προσέγγιση της ψυχοπαθολογίας

Μονοδιάστατα και πολυδιάστατα μοντέλα

Τι προκάλεσε τη φοβία της Judy;

 Συμπεράσματα και σχόλια.

Συμβολή της γενετικής στην ψυχοπαθολογία

Φύση των γονιδίων. Νέες εξελίξεις στη μελέτη των γονιδίων και της συμπεριφοράς.

Αλληλεπίδραση των γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων.

Νευροεπιστήμες και η συμβολή τους στην ψυχοπαθολογία

Το κεντρικό νευρικό σύστημα. Δομή του εγκεφάλου.

Το περιφερικό νευρικό σύστημα. Νευροδιαβιβαστές.

Επιπτώσεις στην ψυχοπαθολογία.

 Ψυχοκοινωνικές επιδράσεις στην εγκεφαλική δομή και λειτουργία.

Ψυχοκοινωνικός νανισμός. Καρκίνος και ψυχολογική θεραπεία.

Αλληλεπιδράσεις λειτουργίας και δομής του εγκεφάλου. Σχόλια.

Συμπεριφορισμός και γνωστικές επιστήμες

Οι διεργασίες της εξαρτημένης μάθησης και γνώσης.

Επίκτητη αίσθηση αδυναμίας. Κοινωνική μάθηση.

Προκαθορισμένη μάθηση (prepared learning).

Γνωστικές επιστήμες και το ασυνείδητο.

Γνωστική – συμπεριφοριστική θεραπεία.

Συναισθήματα

Φυσιολογία και ο σκοπός του φόβου.

Συναισθηματικά φαινόμενα (emotional phenomena).

Συνιστώσες του συναισθήματος. Θυμός και η καρδιά μας.

Συναισθήματα και ψυχοπαθολογία.

Πολιτισμικοί, κοινωνικοί και διαπροσωπικοί παράγοντες

Το voodoo, το κακό μάτι και άλλοι φόβοι.

Φύλο και ψυχοπαθολογία. Κοινωνικές επιδράσεις στην υγεία και η συμπεριφορά.

Κοινωνικές και διαπροσωπικές επιδράσεις στους ηλικιωμένους.

Κοινωνικός στιγματισμός. Διαπροσωπική ψυχοθεραπεία (ΔΨ).

Παγκόσμια επίπτωση των ψυχολογικών διαταραχών.

Εξελικτική ψυχολογία του εύρους της ζωής (lifespan development)

Αρχή της πολλαπλής αιτιότητας. Περίληψη.

Ορολογία. Απαντήσεις των ασκήσεων.

 

3 Κλινική εξέταση και διάγνωση

Frank: σοβαρός και αγχώδης.

Εκτίμηση των ψυχολογικών διαταραχών

Κλινική συνέντευξη. Σωματική εξέταση.

Αξιολόγηση της συμπεριφοράς.

Ψυχολογικές δοκιμασίες – ψυχομετρικά τεστ.

Νευροψυχολογικά τεστ – νευροψυχολογικές συστοιχίες.

Νευροαπεικόνηση: εικόνες του εγκεφάλου.

Ψυχοφυσιολογική εκτίμηση.

Διάγνωση των ψυχολογικών διαταραχών

Θέματα ταξινόμησης. Το DSM – ΙΙΙ. DSMIV.

Η διαδικασία της διάγνωσης. Συμπεράσματα.

Περίληψη. Ορολογία. Απαντήσεις των ασκήσεων.

 

4 Ερευνητικές μέθοδοι

Σημαντικές έννοιες

Οι βασικές συνιστώσες μιας ερευνητικής μελέτης.

Η στατιστική σημαντικότητα ενάντια στη κλινική. Ο “μέσος” πελάτης.

Περιπτωσιολογικές μελέτες (case study method)

Ερευνητικός σχεδιασμός συσχέτισης μεταξύ μεταβλητών

Επιδημιολογική έρευνα.

Πειραματική μέθοδος

Πειραματικές ομάδες. Μελέτες σύγκρισης των θεραπειών.

Πειραματικός σχεδιασμός με ατομικές μελέτες

Επαναλαμβανόμενες μετρήσεις.

Σχεδιασμοί απόσυρσης. Πολλαπλά αρχικά επίπεδα.

Μελέτη της γενετικής

Οικογενειακές μελέτες. Μελέτες με υιοθετημένα άτομα.

Μελέτες με δίδυμα. Γενετική σύνδεση και μελέτες συσχέτισης.

Διαχρονική μελέτη της συμπεριφοράς

Διατμητικές μελέτες. Διαχρονικοί σχεδιασμοί.

Διαπολιτισμική μελέτη της συμπεριφοράς

Η δύναμη ενός ερευνητικού προγράμματος

Επανάληψη – επαλήθευση μελέτης

Στοιχεία δεοντολογίας στην έρευνα

Περίληψη. Ορολογία. Απαντήσεις των ασκήσεων.

 

5 Αγχώδης διαταραχές

Άγχος, φόβος, πανικός

Cretchen: προβολή πανικού. Αιτίες.

Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή

Κλινική περιγραφή. Irene: κυριευμένη από ανησυχία.

Στατιστικά στοιχεία. Αιτίες. Θεραπεία.

Διαταραχή πανικού με ή χωρίς αγοραφοβία

Η Κα Μ: αυτό – φυλακισμένη. Κλινική περιγραφή.

Στατιστικά στοιχεία. Αιτίες. Θεραπεία.

Ειδική φοβία

Κλινική περιγραφή. Στατιστικά στοιχεία.

Αιτίες. Θεραπεία.

Κοινωνική φοβία

Κλινική περιγραφή. Billy: πολύ ντροπαλός.

Παίκτης αστέρας (σταρ του baseball).

Στατιστικά στοιχεία. Αιτίες. Θεραπεία.

Διαταραχή μετά από τραυματικό στρες (PTSD)

Κλινική περιγραφή. Οι Joneses: ένα θύμα, πολλά τραύματα.

Στατιστικά στοιχεία. Αιτίες. Θεραπεία.

Ψυχαναγκαστική – καταναγκαστική διαταραχή

Κλινική περιγραφή. Richard: υπόδουλος της τελετουργίας.

Στατιστικά στοιχεία. Αιτίες. Θεραπεία.

Εκ των έσω: φοβάμαι τα πάντα: μια προσωπική ιστορία

για την αγοραφοβία από την Daryl M. Woods.

Περίληψη. Ορολογία. Απαντήσεις των ασκήσεων.

 

6 Σωματόμορφες και αποσυνδετικές (διχαστικές) διαταραχές

Σωματόμορφες διαταραχές

Υποχονδρίαση. Gail: η αόρατη νόσος.

Σωματοποιητική διαταραχή

Linda: συχνά άρρωστη. Διαταραχή μετατροπής.

Eloise: ανίκανη να περπατήσει. Celia: βλέποντας μέσα από την τύφλωση.

Διαταραχή πόνου. Η φοιτήτρια της ιατρικής: προσωρινός πόνος.

 Η γυναίκα με καρκίνο: αντιμετωπίζοντας τον πόνο.

Σωματοδυσμορφική διαταραχή.

Jim: ντρεπόταν να τον βλέπουν.

Κλινική περιγραφή.

Αποσυνδετικές (διχαστικές) διαταραχές

Αποπροσωποιητική διαταραχή.

Bonnie: χορεύοντας μακριά από τον εαυτό της.

Αποσυνδετική (διχαστική) αμνησία (πρώην ψυχογενής αμνησία).

Η γυναίκα που έχασε τη μνήμη της. Αποσυνδετική (διχαστική) φυγή (πρώην ψυχογενής φυγή).

Ο σερίφης και η άσχημα συμπεριφορά του.

Διαταραχή της αποσυνδετικής έκστασης.

Αποσυνδετική (διχαστική) διαταραχή της ταυτότητας

 (πρώην διαταραχή πολλαπλής προσωπικότητας).

Johan: αμνησίες που προκαλούν σύγχυση.

Ο στραγγαλιστής του λόφου.

Anna O: αποκάλυψη της ταυτότητάς της.

Sybil. Υποβλητικότητα.

Εκ των έσω: η νόσος φάντασμα: συντρίβοντας το μύθο της υποχονδρίας,

 της Carla Cantor και του Brian A. Fallan, MD.

Περίληψη. Ορολογία. Απαντήσεις των ασκήσεων.